زمان مراجعه به متخصص مغز و اعصاب؟!

برای برخورداری از بهترین مراقبت های پزشکی، می بایست ابتدا با یک پزشک عمومی یا پزشک خانوادگی مشورت کنید، و این افراد ممکن است به شما توصیه کنند که به یک متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید، اما در شرایطی نیز این امکان وجود دارد که آنها قادر به ارائه پاسخی رضایت بخش برای نگرانی های شما نداشته باشند.

متخصص مغز و اعصاب کیست؟

متخصص مغز و اعصاب، متخصصی است که بیماری های مربوط به مغز، طناب نخاعی ( سیستم مرکزی اعصاب)، اعصاب محیطی ( اعصاب متصل کننده مغز و ستون فقرات به اندام های بدن مانند: ریه ها یا کبد) و عضلات را درمان می کند.

بیماری های عصبی می تواند شامل: سردر های مزمن، صرع، سکته مغزی، اختلالات حرکتی مانند: رعشه بدن و بیماری پارکینسون، و بسیاری از بیماری های خطرناک دیگر باشد.

در قسمت ذیل، به ده مورد از علائم شایع بروز بیماری های عصبی اشاره شده است، که این موارد عبارتند از:

• سردرد: چیزی ست که همگی ما حداقل برای یکبار آن را تجربه کردیم. ما می توانیم درد را احساس کنیم که به داخل سینوس ها نفوذ کرده و به سمت قسمت بالایی و عضلات سر، گردن، شانه ها رفته و در امتداد قاعده جمجمه و مغز حرکت می کنند. علل بروز این درد های مزمن، از عفونت سینوس ها گرفته تا دندان درد متفاوت است. علائم جدی تر این سردرد ها از جمله سردردهای میگرنی می تواند شامل حالت تهوع و استفراغ باشد و یا سردرد های مداومی که برای مدت ها طول می کشند، سردردهایی که به طور ناگهانی بروز پیدا می کنند و یا بر اثر رگ به رگ شدگی عضلات حتی وخیم تر نیز می شوند و در نهایت سردردهایی که صبح زود به سراغ فرد می آید و باعث تغییر دید و سکته مغزی می گردد. در صورتی که علائم سردرد در شما به اندازه کافی جدی و شدید باشد، پزشک عمومی مراجعه به متخصص مغز و اعصاب را توصیه می کند.
• درد مزمن: دردی ست که ماه ها یا حتی سال ها به طول می انجامد. این درد می تواند ناشی از بیماری یا آسیب های جسمی یا روحی باشد، اما اگر طولانی تر از حد معمول به درازا بکشد، می تواند حاکی از وجود مشکلی دیگر در بدن باشد. زمانی که این درد چیزی باشد که درمانگر و پزشک عمومی قادر به رفع آن نباشد و در صورت بهمراه داشتن نشانه های بیماری دیگری چون ضعف بدن، بی حسی اعضای بدن یا مشکل کنترل مثانه و روده، مراجعه به متخصص مغز و اعصاب ضرورت پیدا می کند.
• سرگیجه: حالت سرگیجه می تواند به شکل های مختلفی بروز پیدا کند. متخصصان مغز و اعصاب قادر به درمان سرگیجه ای هستند که بر اثر عدم ثبات یا نگاه کردن به پایین از یک ارتفاع بلند ایجاد می شود. حالت سرچرخی این احساس را به شما می دهد که محیط اطراف به دور سر شما می چرخد و حرکت می کند. عدم ثبات همان عدم توانایی یا دشواری در حفظ نقطه تعادل، توازن فکری یا جسمی ست. پزشک عمومی در تشخیص اینکه حالت سرگیجه در شما تا چه اندازه وخیم است، کمک می کند.
• وزش و یا کرختی بدن: این حالت به علل مختلفی بروز پیدا می کند، به عنوان مثال طرز نشستن به گونه ای که گردش خون متوقف می شود یا برای مدتی تغذیه مناسب نداشتن و غذا نخوردن. با این وجود، در صورتی که این سوزش و بی حسی ادامه پیدا کند، یا به طور ناگهانی بروز پیدا کند و حتی در یک طرف بدن بوجود بیاید، زمان آن رسیده است که به متخصص مغز و اعصاب مراجعه کنید. تمام این علائم می تواند نشانه بروز ناگهانی سکته مغزی باشد. در حالی که پزشک مراقبت های اولیه به شما در ارزیابی شدت علائم بیماری می کند، در صورت بروز سکته مغزی فورا کمک پزشکی بگیرید.
• ضعف بدن: احساس ضعفی که به خاطر آن باید به پزشک مراجعه کنید، چیزی بیش از خستگی مفرط یا درد عضلات پس از انجام پیاده روی های طولانی یا بلند کردن اجسام سنگین است. ضعف عضلات به گونه ای ست که شما به صرف انرژی بیشتری نیاز دارید تا اعضای بدن را به حرکت وادارید و همین خود دلیلی ست برای رجوع به پزشک متخصص. ضعف بدن می تواند علل دیگری نیز چون بیماری سیستم عصبی و بدنبال آن سکته مغزی داشته باشد.
• مشکلات حرکتی مانند: دشواری در راه رفتن، دست و پا چلفتی بودن، تکان و لرزش غیر عادی اعضای بدن و …. که همه این موارد می توانند دلیلی بر وجود مشکل جدی در سیستم عصبی باشند. در صورت ایجاد اختلال در فعالیت های روزانه، بهتر است که از یک متخصص مغز و اعصاب کمک بگیرید، البته باید این نکته را در نظر داشت که برخی از این مشکلات و علائم مانند لرزش و تکان بدن می تواند ناشی از اثرات جانبی مصرف دارو یا حالت اضطراب در فرد باشد. اما باز هم در صورت مختل کردن فعالیت های روزانه، مراجعه به متخصص لازم و ضروری ست.
• تشنج: بروز حملات بیماری یا تشنج می تواند بسیار نامحسوس باشد و یا با شدت رخ دهد. علائم تشنج می تواند طیف وسیعی را از، از دست دادن هوشیاری گرفته تا تکان های ناگهانی دست و پا، مشکلات تنفسی، سردرگمی و .. را در بر گیرد. اگرچه برخی از این حملات به علت قند خون پایین یا ترک مواد اعتیادآور رخ می دهد، برای حملاتی که به طور ناگهانی و بدون علل خاصی به وقوع می پیوندند، می بایست فورا به پزشک متخصص مراجعه کرد. پزشک عمومی تنها به شما در ارزیابی شدت و وخامت حمله کمک می کند و تشخیص می دهد که آیا مراجعه به متخصص مغز و اعصاب ضرورت دارد یا خیر.
• مشکلات بینایی: دشواری در دید می تواند به علت پیری یا وجود مشکلی در سیستم عصبی بوجود آید. اگر دشواری در دید به صورت ناگهانی و برای هر دو چشم اتفاق بیفتد، باید به چشم پزشک مراجعه کنید. چشم پزشک یا پزشم عمومی مشخص می کنند که آیا مراجعه به متخصص مغز و اعصاب ضرورت دارد یا خیر.
• اختلال حواس: اختلال در صحبت کردن، تغییر شخصیت، اختلال حافظه و … از علائم بروز اختلالات در سیستم عصبی، مغز و طناب نخاعی هستند. برخی از این نشانه های بیماری می توانند به علت ناتوانی در یادگیری یا بیماری هایی چون آلزایمر بوجود آیند. براساس علائم بیماری و شدت آنها، پزشک تشخیص می دهد که مراجعه به متخصص مغز و اعصاب ضرورت دارد یا خیر.
• بی نظمی در الگوی خواب: در حالی که ما می دانیم از علل آشکار بر هم خوردن ساعات خواب، دیر به خواب رفتن، برخورداری از شرایطی چون آپنه خواب و حالت اضطراب و کابوس های شبانه است، برخی از این بی نظمی ها در الگوی خواب بدلیل اختلالات عصبی ست. نمونه ای از آن، میل شدید و ناگهانی به خواب است که یک اختلال مزمن و ژنتیکی ست و بدون علت خاصی اتفاق می افتد و سیستم مرکزی اعصاب را تحت تاثیر قرار می دهد.

بسیاری از این علائم ممکن است که ناشی از اختلالات عصبی نباشند. پزشک عمومی و پزشک مراقبت های اولیه تنها فردی ست که به شما در تصمیم گیری و ضرورت رجوع به متخصص مغز و اعصاب کمک می کند.

با این وجود، در صورتی که علائم بیماری در شما به اندازه کافی شدید و وخیم هستند و یا شما هنوز به تشخیص پزشک عمومی اطمینان کامل ندارید، می توانید قرار ملاقاتی با یک متخصص مغز و اعصاب ترتیب دهید.