بیمه های تحت پوشش
فراهم نمودن تصاویر با رزولوشن بالا و داده های دقیق و خروجی بهتر برای اسکن و تشخیص
سنجش تراکم استخوان
بررسی بیماری های استئوپروز (پوکی استخوان)
امکانات دستگاه سنجش استخوان
سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری چیست ؟
سنجش تراکم استخوان یا دانسیتومتری استخوان نام روشی است که با استفاده از آن میتوان سفتی و سختی و درجه محکم بودن استخوان های بدن را تعیین کرد. برای سنجش تراکم استخوان راه های متفاوتی وجود دارد ولی رایج ترین روش آن استفاده از روش DEXA است.
DEXA که مخفف عبارت Dual Energy X-ray Absorptiometry سنجش تراکم استخوان است روشی است که از اشعه ایکسبرای سنجش تراکم استخوان استفاده میکند. در این روش از دو منبع، اشعه ایکس به سمت استخوانی که قصد سنجش تراکم آن را دارند فرستاده میشود.
مقداری از اشعه توسط استخوان جذب شده و مقداری از آن از استخوان عبور کرده و از سمت دیگر بدن خارج میشود. مقدار هر کدام از این دو اشعه بعد از خروج از بدن توسط یک گیرنده اندازه گیری میشود. هرچه تراکم استخوانی بیشتر باشد ( به این معنی که خلل و فرج و فضاهای خای ریز داخل استخوان کمتر باشند) مقدار بیشتری از اشعه ایکس را جذب کرده و اجازه عبور اشعه کمتری را میدهد و مقدار اشعه کمتری به گیرنده میرسد. اشعه دریافتی به توسط گیرنده یا دتکتور Detector به یک کامپیوتر رفته و در آنجا مقیاس مقدار اشعه به مقیاس میزان تراکم استخوان تبدیل میشود. استفاده از دو منبع اشعه ایکس به منظور دقیقتر کردن اندازه گیری است.
دانسیتومتری یا سنجش تراکم استخوان چگونه انجام م
یشود
دو نوع دستگاه اسکن برای سنجش تراکم استخوان وجود دارد. اسکنر های مرکزی و اسکنر های محیطی. در دستگاه های اسکنر مرکزی تراکم استخوان های مرکز بدن یعنی ستون مهرهو لگن بررسی شده و در دستگاه های اسکنر محیطی تراکم استخوان های محیطی تر مانند مچ دست، مچ پا و انگشتان بررسی میشود.
در اسکنر های مرکزی ابتدا بیمار بر روی تخت دستگاه به پشت دراز میکشد. از او خواسته میشود که در حین انجام تست بیحرکت باشد. سپس دتکتور یا اسکنر Scanner دستگاه بر روی قسمتی از بدن که قصد اندازه گیری تراکم استخوان آن را دارند قرار گرفته و یک منبع اشعه ایکس پرتو را به سمت استخوان هدف میتاباند. این استخوان معمولا ستون مهره یامفصل ران در ناحیه لگن است. این استخوان ها محل هایی هستند که بیش از بقیه استخوان ها بر اثر پوکی استخوان دچار شکستگی میشوند. اسکن یا سنجش تراکم حدود ۲۰-۱۰ دقیقه به طول مینجامد.
اسکنر های محیطی کوچکتر و سبکتر بوده و استفاده از آنها راحت تر است.
برای انجام تست سنجش تراکم استخوان نیاز به آمادگی خاصی وجود ندارد
سنجش تراکم استخوان چه کاربردی دارد
از این روش تصویربرداری بیشتر در کسانی استفاده میشود که در معرض خطر ابتلا به استئوپروز یا پوکی استخوان هستند. پوکی استخوان در ابتدا هیچ علامتی ندارد ولی میتواند موجب افزایش احتمال خطر شکستگی استخوان شود. پس در شرایط زیر توصیه میشود که از تست دانسیتومتری استخوان یا سنجش تراکم استخوان استفاده شود
- بروز شکستگی بعد از یک ضربه خفیف
- ایجاد قوز در کمر که معمولا به علت شکستگی های مکرر مهره ها ایجاد میشود
- مصرف کورتون به مدت طولانی ( مصرف این دارو موجب پوکی استخوان میشود)
- بروز یائسگی زودرس در سنین کمتر از ۴۵ سال
- آمنوره یا قطع پریود های قاعدگی قبل از یائسگی به مدت بیش از یکسال
- وجود بیماری های همراه با پوکی استخوان مانند روماتیسم مفصلی و یا بیماری سلیاک
- سابقه وجود شکستگی لگن در خانواده مادری
- کم بودن شدید وزن بصورتی که BMI کمتر از ۱۹ باشد
گالری تصاویر
سولات متداول؟
برای انجام تست سنجش تراکم استخوان نیاز به آمادگی زير داريد:
از ۲۴ قبل از انجام سنجش تراكم استخوان قرص كلسيم خورده نشود.
۱۰ تا ۱۴ روز قبل از سنجش تراكم استخوان نيز راديوگرافي با ماده حاجب يا باريم انما انجام نشده باشد.
سنجش تراکم استخوان چه کاربردی دارد؟
از این روش تصویربرداری بیشتر در کسانی استفاده می شود که در معرض خطر ابتلا به استئوپروز یا پوکی استخوان هستند.
پوکی استخوان (Osteoporosis) به معنی پوک شدن یا نازک شدن استخوان ها به هر علتی می باشد و در اکثر افراد سالخورده دیده می شود . از دست رفتن استخوان ها با افزایش سن یک پدیده کلی می باشد، اما وقتی که توده استخوانی به حدی مقدارش کم می شود که احتمال بروز شکستگی ایجاد می گردد یک بیماری تلقی می شود .
پوکی استخوان در ابتدا هیچ علامتی ندارد ولی می تواند موجب افزایش احتمال خطر شکستگی استخوان شود.
دانسیتومتری استخوان یا سنجش تراکم استخوان استفاده شود:
• بروز شکستگی بعد از یک ضربه خفیف
• ایجاد قوز در کمر که معمولا به علت شکستگی های مکرر مهره ها ایجاد میشود
• مصرف کورتون به مدت طولانی ( مصرف این دارو موجب پوکی استخوان میشود)
• بروز یائسگی زودرس در سنین کمتر از ۴۵ سال
• قطع قاعدگی قبل از یائسگی به مدت بیش از یکسال
• وجود بیماری های همراه با پوکی استخوان مانند روماتیسم مفصلی و یا بیماری سل
• سابقه وجود شکستگی لگن در خانواده مادری
• کم بودن شدید وزن به صورتی که BMI کمتر از ۱۹ باشد
زمانی که شما برای انجام اسکن دانسیته استخوان(سنجش تراکم استخوان) مراجعه می کنید:
از شما تقاضا می شود که بر روی تخت دراز بکشید.دستگاه اسکنر بازویی دارد که بالای بدن شما به حرکت در می آید ولی این وسیله در تماس با شما قرار نمی گیرد. شما دراین حالت باید لباس بدون سگک،تکمه فلزی و بدون زیپ بپوشید.مدت زمان اسکن شما ۴-۵ دقيقه طول می کشد و این درحالی است که در طول مدت اسکن صدای آرام دستگاه را می شنوید وحرکت بازوی دستگاه را بالای خود می بینید. كارشناس راديولوژي زمان اتمام اسکن را به شما اطلاع می دهد.
پزشک با استفاده از این آزمون چه چیزهایی می تواند به من بگوید؟
– قبل از شکستگی استخوان، میزان تراکم کم استخوان را مشخص کند.
– هرگونه ریسک یا خطر افزایش شکستگی استخوان در آینده را پیش بینی کند.
– تشخیص پوکی استخوان را تایید کند.
– میزان(سرعت) از دست دادن استخوان را تعیین کند به شرطی که چندین مطالعه از این نوع داشته باشید.
– تاثیر هرگونه درمانی که برای معالجه پوکی استخوان دارید را به شما نشان می دهد.
من اگر فهمیدم پوکی استخوان دارم ، چکار کنم؟
– چندین راه معالجه برای پایین آوردن میزان تحلیل استخوان وبه تبع آن کاهش شکستگی استخوان وجود دارد.
– چون سطح استروژن در ابقای استخوان در زنان مهم است، پزشک اغلب هورمون جایگزین آن را در جهت پیشگیری یا درمان پوکی استخوان تجویز می کند.
– هم برای مردان و هم برای زنانی که از پوکی استخوان رنج می برند، پزشک ممکن است داروهایی را تجویز کند. به علاوه رژیم غذایی پر کلسیمی، ویتامینD، ورزش و شیوه زندگی سالم قسمت مهمی از برنامه های درمانی پوکی استخوان است که پزشک در این مورد با شما گفتگو خواهد کرد.
